GEMAAKT DOOR MAJA | Amsterdam gaf onlangs een gezicht aan een van haar eerste inwoners: een ruim 800 jaar oude man uit de middeleeuwen. Deze reconstructie werd gemaakt door archeologisch kunstenaar Maja d’Hollosy, die ook álle mensfiguren voor Huis van Hilde heeft gemaakt. Dankzij haar ontmoet je bij ons bijvoorbeeld Julia uit Bovenkarspel en Cees de Steentijdman. Zo kijk je letterlijk in de ogen van je verre voorouders.
📍 Ontdek haar werk in Huis van Hilde!
UIT DE NOORDZEE | Een 10.000 jaar oud schedelfragment
Voor de kust van Noord-Holland werd in 2013 een bijzonder stukje prehistorie opgevist: een schedelfragment van meer dan 10.000 jaar oud. Het bot, van de bovenrand van een oogkas, is afkomstig van een man die leefde in de Midden-Steentijd. Zijn resten lagen diep in de Noordzee, in wat ooit het uitgestrekte Doggerland was.
Duizenden jaren geleden zwierven hier jagers-verzamelaars door bossen en langs rivieren, op zoek naar rendieren, oerossen en ander wild. Mogelijk is het fragment losgeraakt uit een graf dat door stroming of visserij werd verstoord.
Doggerland verdween langzaam in zee, maar ooit was dit gewoon bewoond land.
🖼 Swipe voor een kaart van Doggerland en de schedel uit de Noordzee.
📍 Te zien in Huis van Hilde
TOPVONDST | Aardewerken standvoetbeker uit Aartswoud
Deze bijzondere standvoetbeker uit Aartswoud dateert uit de Nieuwe Steentijd (5300-2000 v.Chr.). De naam verwijst naar het kleine voetje waarop de beker rust. Dit type aardewerk werd gebruikt in het huishouden, maar ook meegegeven in graven.
De beker behoort tot de Enkelgrafcultuur, waarin mensen hun doden individueel begroeven, in tegenstelling tot de gezamenlijke hunebedgraven. Dit exemplaar is versierd met indrukken van touw, dat om de natte klei werd gewikkeld vóór het bakken. Andere bekers uit deze periode tonen visgraat- of zigzagmotieven.
📍 Te zien in Huis van Hilde! Kom jij hem bewonderen?
ONTMOET WILLEM | Dit is Willem van Brederode (ca. 1230-1285), een van de hoogste edelen van Holland in de 13e eeuw en de eerste die zich ‘Van Brederode’ noemde. Hij gaf opdracht tot de bouw van het Kasteel van Brederode, waarvan de ruïne nog steeds te zien is in Santpoort-Noord.
In 1967 werd zijn skelet opgegraven in de Brederodekapel in Velsen. Willem werd begraven naast zijn vrouw Hillegonda van Voorne, een uitzonderlijk rijke vrouw die hem meer dan 15 jaar overleefde. Zijn botten tonen een natuurlijke dood, wat bijzonder is voor een edelman uit die tijd.
Dankzij een reconstructie kunnen we hem nu recht in de ogen kijken en zien hoe de middeleeuwse elite eruitzag.
📍 Ontmoet Willem van Brederode in Huis van Hilde!
TOPVONDST | Romeinse muntschat in Schagen
Een muntschat vinden, wie wil dat nu niet? In de gemeente Schagen werd een bijzondere ontdekking gedaan: 52 Romeinse antoniniani, munten van verzilverd brons uit de periode 222-268 n.Chr. De jongste munten dateren uit een onrustige tijd (259-268 n.Chr.), waarin het Romeinse gezag in Noordwest-Europa afnam.
Mogelijk wilden de Romeinen een Fries stamhoofd te vriend houden, of werden de munten als betaling gebruikt. Of misschien verstopte iemand de munten wel uit angst, maar kwam hij nooit terug om ze op te graven.
📍 Te zien in Huis van Hilde. Wanneer kom jij kijken?
BOEKENWEEK | Verhalen beleven, daar draait het om tijdens de Boekenweek én in Huis van Hilde! Tijdens de Boekenweek van 12 t/m 23 maart ontvang je in de boekhandel bij aankoop van €15,- aan boeken het Boekenweekgeschenk De krater van Gerwin van der Werf. Op vertoon van dit geschenk krijg je op zondag 23 maart gratis toegang tot Huis van Hilde! Op donderdag 20 maart komt bovendien Simone van der Vlugt naar Huis van Hilde. Kijk in de agenda op onze website voor meer info!
FEIT OF FABEL? | Mensen in de Bronstijd woonden alleen in eenvoudige hutten.
Wanneer we denken aan de Bronstijd, stellen we ons vaak eenvoudige hutten voor. Maar klopt dat wel?
Fabel! In Noord-Holland bouwden mensen tussen 2000-800 v.Chr. al indrukwekkende boerderijen. Deze woonstalhuizen konden wel 30 meter lang zijn en boden onderdak aan zowel mensen als vee. Ze stonden vaak op hoger gelegen kreekruggen, waar de grond vruchtbaar was en ze beter beschermd waren tegen overstromingen.
Opgravingen in West-Friesland hebben resten van deze boerderijen blootgelegd. Ook zijn er aardewerk en gereedschappen gevonden.
📍 Meer weten? Bezoek Huis van Hilde en ontdek het zelf!
TOPSTUK | De sarcofaag van Etersheim
In 2009 werd op de bodem van het Markermeer een bijzondere ontdekking gedaan: een zandstenen sarcofaag uit de 12e eeuw. Deze maakte ooit deel uit van het kerkhof van het middeleeuwse dorp Etersheim, gelegen tussen Edam en Hoorn. Door herhaalde overstromingen in de 15e eeuw verdween het dorp, en de sarcofaag raakte bedolven onder water.
Bijzonder aan deze vondst zijn de vroegchristelijke symbolen op het deksel, waaronder een herdersstaf en een processiestaf. De sarcofaag is zorgvuldig gehouwen uit zandsteen, vermoedelijk afkomstig uit het Eifel- of Wesergebied.
📍 Te zien in Huis van Hilde. Kom je hem bekijken?
ARCHEOLOGIE ABC | Wat betekent dendrochronologie?
Dendrochronologie... een moeilijk woord, maar wat betekent het eigenlijk? Het is een methode waarmee archeologen de leeftijd van houten voorwerpen bepalen door naar de jaarringen van bomen te kijken.
Elke ring staat meestal voor één jaar groei. De dikte van deze ringen varieert door factoren zoals temperatuur. Door het patroon van deze ringen te vergelijken met bekende reeksen, ontdekken archeologen wanneer een boom is gekapt en soms zelfs in welk seizoen dat gebeurde – zolang de buitenste ring nog aanwezig is!
Dendrochronologie helpt dus bij het dateren van houten voorwerpen, gebouwen en scheepswrakken. Een eeuwenoude kano of middeleeuws huis? De jaarringen vertellen het!
Kun jij raden hoe oud deze heipaal is? 🤔
UIT DE GROND VAN UITGEEST | Een IJzertijd-kano van acht meter lang!
In 2004 stuitten archeologen in Uitgeest op een spectaculaire vondst: een ruim acht meter lange boomstamkano, gemaakt van een uitgeholde eik. Dit prehistorische vaartuig, ruim 2600 jaar oud, werd gebruikt in het Oer-IJ-gebied, een landschap met kreken en riviertjes dat destijds in open verbinding stond met de Noordzee.
De kano diende als vervoermiddel en werd ingezet bij de jacht en visvangst. Dankzij isotopen- en groeiringenonderzoek weten we dat de eik in 606 v.Chr. werd gekapt. Tijdens de aanleg van een nieuwe tunnel werd deze unieke kano uit de Vroege-IJzertijd aangetroffen.
📍 De kano van Uitgeest is nu geconserveerd te bekijken in Huis van Hilde!
ONTMOET CEES | Dit is Cees. Hij leefde 4500 jaar geleden in de kop van het huidige Noord-Holland, waar mensen van de Enkelgrafcultuur woonden. Hij was stevig gebouwd, goed gevoed en ongeveer 1,75 meter lang. Cees stierf tussen zijn 26e en 35e, mogelijk tijdens een jachtexpeditie.
In 1990 vonden archeologen zijn skelet in een grafkuil op de Mienakker in Hoogwoud. Wilde dieren hadden delen van zijn lichaam aangevreten voordat hij met zorg werd begraven. Anders dan gebruikelijk kreeg hij geen grafgiften mee, maar lag zijn graf in een houten dodenhuis.
Zijn gezicht kon worden gereconstrueerd op basis van zijn schedel. Nu draagt hij een tuniek van beverhuid, een vuurstenen mes en een berentand als sieraad. Cees is de oudste, min of meer compleet teruggevonden bewoner van Noord-Holland.
📍 Te zien in Huis van Hilde!
ROMEINEN vs. FRIEZEN| De soldaten van Legio Augusta nemen op vrijdag 21 en zondag 23 februari Huis van Hilde over! Met demonstraties, spelletjes en proeverijen beelden zij het leven uit van ongeveer 50 tot 150 jaar na Christus. Kom je kijken? Meer info over het programma in de voorjaarsvakantie in de linkinbio.
