Oer-IJ-lezingen 2024
Stichting Oer-IJ bestaat 10 jaar. Daarom organiseert de stichting ook dit najaar in samenwerking met Huis van Hilde een serie van vijf interessante lezingen. Tijdens de lezingen komen aansprekende onderwerpen aan bod zoals de geschiedenis van de Atlantikwall, bio-based bouwen en de verrassende natuur van het Oer-IJ-landschap. Op 3 oktober trappen Jos Teeuwisse en Mees Hartveld de lezingenreeks af met een terugblik op 10 jaar Stichting Oer-IJ.
De lezingen beginnen om 19.30 uur, het einde is rond 21.15 uur.
KLIK HIER OM UW TICKETS TE RESERVEREN
Het programma (lees hieronder een uitgebreide beschrijving van elke lezing):
- Tijdens de eerste lezing, op donderdag 3 oktober, gaan Oer-IJ-mede-oprichter Jos Teeuwisse en OerIJ-voorzitter Mees Hartvelt in op 10 jaar Stichting Oer-IJ.
- Twee weken later, op donderdag 17 oktober, neemt John Heideman u mee naar de geschiedenis en de toekomst van de Atlantikwall.
- Op donderdag 14 november vertelt Peter Fraanje over de toekomst van bio-based bouwen en hoe we kunnen leren uit het verleden.
- Bioloog Bart Korf komt op 28 november langs om het te hebben over zijn boek ‘Verrassende natuur van het Oer-IJ landschap’.
- De laatste lezing, op donderdag 12 december, van deze reeks is een dubbellezing, adviseur en oud-wethouder Sietze Haringa en stedenbouw- en landschapsontwerper Jacques Warmerdam gaan in op de kansen voor ruimtelijke kwaliteit in het Oer-IJ-gebied.
Donderdag 3 oktober: Stichting Oer-IJ bestaat 10 jaar – een terugblik en onze kijk op de toekomst
Sprekers: Jos Teeuwisse (oud-secretaris en medeoprichter van de stichting Oer-IJ) en Mees Hartvelt (voorzitter van Stichting Oer-IJ)
Jos Teeuwisse
Tijdens het eerste deel van deze avond zal Jos Teeuwisse ingaan op de ontstaansgeschiedenis van de stichting Oer-IJ en de ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar. De titel van zijn lezing is: “Hoe je een verdwenen rivier op de kaart zet”. Zaken die hij aan de orde stelt zijn:
- Het Oer-IJ initiatief; wat heb je daar aan?
- Hoe een bewonersinitiatief uitgroeide tot een gerespecteerde organisatie?
- Waarom Stichting Oer-IJ het landschap centraal stelt?
- Met welke personen, activiteiten en middelen Stichting Oer-IJ aandacht heeft gekregen van bewoners en beleidsmakers?
Mees Hartvelt
Na de pauze is de beurt aan Mees Hartvelt, de huidige voorzitter van Stichting Oer-IJ, en zijn bijdrage zal vooral toekomstgericht zijn:
- Herijking van de uitgangspunten na tien jaar activiteiten
- Stichting Oer-IJ als kennisdrager een welkome gast aan tafel
- Recente ontwikkelingen die invloed gaan hebben op dat Oer-IJ-landschap
- Op welke wijze denken wij aan die discussie te kunnen bijdragen
- Discussie met aanwezigen over deze toekomstbeelden.
Deelnemers ontvangen aan het eind van de lezing de volgende twee boekjes:
- “Hoe je een verdwenen rivier op de kaart zet” (10 jaar Oer-IJ-initiatief 2013-2023)
- “Op zoek naar het Oer-IJ” (twee fietsroutes in een app)
Donderdag 17 oktober: De Atlantikwall in onze regio – historie en toekomst
Spreker: John Heideman (auteur ‘Castricum en Bakkum tijdens de Tweede Wereldoorlog’)
John Heideman
John Heideman was al vroeg geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog. Hij raakte gefascineerd door de gekte die een oorlog voedt. In de duingebieden rond Castricum heeft John een grote hoeveelheid aan voorwerpen gevonden uit de oorlog en de afgelopen 20 jaar is hij bezig geweest om zo veel mogelijk informatie te vinden over die periode. Hij is auteur van twee boeken over de Tweede wereldoorlog in en rond Castricum en Bakkum. Een derde boek zal verschijnen in het najaar van 2024.
In de lezing besteedt Heideman aandacht aan de Atlan
tikwall rond Castricum en Bakkum. Wat is er nog over van de Duitse verdedigingswerken en wat voor invloed heeft dit gehad op het landschap? Zijn de vormen van het Oer-IJ van invloed geweest op de aanleg van de Atlantikwall? Betrokken de Duitsers bepaalde grondstoffen uit het Oer-IJ? Werd het oppervlaktewater op een bijzondere manier gebruikt voor de Atlantikwall? Hoe gaan we om met de restanten van de Atlantikwall in de toekomst?
Donderdag 14 november: Biobased bouwen: Back to the Future
Spreker: Peter Fraanje (expert biobased bouwen)
Peter Fraanje
Hoe ziet een biobased toekomst eruit? Wat kunnen we leren van onze voorouders? Nog geen 100 jaar geleden was onze economie grotendeels gebaseerd op echte paardenkrachten, op wat bijgroeit in onze omgeving, wordt aangevoerd over water en wat aan komt waaien als het weer meezit. De hele wereld komt kijken naar de fraaie houten woningen en houtzaagmolens van de Zaanse Schans. Door in hout te bouwen vermijden we CO2 uitstoot van energie-intensieve materialen zoals staal en cement en slaan we koolstof bovendien voor langere tijd op in gebouwen. Hout kan steeds weer opnieuw worden hergebruikt en kent zo meerdere levens (cascade). Ook andere biobased materialen uit de omgeving zoals riet en stro staan opnieuw in de belangstelling.
Dr. ing. Peter Fraanje werkt voor Built by Nature, een internationale stichting die houtbouw en biobased bouwen bevordert www.builtbn.org . Peter is gepromoveerd op het bouwen met biobased bouwmaterialen aan de Universiteit van Amsterdam en auteur van het boek Natuurlijk bouwen met Hout.
Donderdag 28 november: Verrassende natuur van het Oer-IJ-landschap
Spreker: Bart Korf (bioloog)
Bart Korf
In de groene driehoek tussen Amsterdam, Haarlem en Alkmaar ligt het Oer-IJ-gebied; ingeklemd tussen drie sterk verstedelijkte regio’s. Maar desondanks is de natuur hier toch verrassend gevarieerd.
Eerder schreef bioloog Bart Korf namens Stichting Oer-IJ voor politiek en bestuur al een ‘kennisdocument’ om duidelijk te maken hoe bijzonder de natuurwaarden hier zijn. Die gedetailleerde inventarisatie en beschrijving was de basis voor het nu verschenen publieksboek, waar maar liefst 14 auteurs aan hebben bijgedragen.
De lezing behandelt ontstaan, ontwikkeling en toekomst van natuur en landschap van het Oer-IJ-gebied. Voor de komende decennia is het een uitdaging om deze waarden te behouden en versterken en te combineren met oplossingen voor klimaatverandering, verstedelijking, recreatiebehoeften en een natuur inclusieve landbouw.
Bart Korf is bioloog en heeft gewerkt bij gemeente Zaanstad, provincie Noord-Holland, waterleidingbedrijf PWN en Rijkswaterstaat op het raakvlak van ecologie en natuur-, milieu- en waterbeheer. Voor de Stichting Oer-IJ heeft hij eerder meegewerkt aan de gidsencursus, de Oer-IJ Atlas en het Kennisdocument Natuur.
Donderdag 12 december: Kansen voor ruimtelijke kwaliteit in het Oer-IJ-gebied
Sprekers: Sietze Haringa (bestuurslid Stichting Oer-IJ & adviseur) en Jacques Warmerdam (ontwerper stedenbouw & landschap). Beiden zijn lid van de Werkgroep Ruimtelijke Kwaliteit van de Stichting Oer-IJ.
Sietze Haringa
Het Oer-IJ heeft eeuwenlang in het landschap de regie gevoerd in de ontwikkeling van woongebieden, de landbouw en de infrastructuur. Het Rijk wil dat water en bodem leidend zijn voor de ruimtelijke inrichting. Het stroomgebied van het Oer-IJ biedt grote kansen voor de toekomst, op het gebied van aanpassingen aan de klimaatverandering, versterking van de biodiversiteit en verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving.
Deze lezing gaat over de doelstelling van de Stichting Oer-IJ en de geplande inzet voor de komende jaren. Naast het versterken van de aandacht voor de grote kwaliteiten van het gebied zal ook meer
Jacques Warmerdam
werk worden gemaakt van het positief beïnvloeden aan de voorkant van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het Oer-IJ-gebied. De lezing wordt afgerond met een panel voor beantwoording van vragen en het vernemen van suggesties.
Sietze Haringa (adviseur, toezichthouder, en oud-wethouder) is bestuurslid van de Stichting Oer-IJ en met Jacques Warmerdam (ontwerper stedenbouw & landschap) is hij lid van de Werkgroep Ruimtelijke Kwaliteit van de Stichting Oer-IJ.
